Wat is stress? Deze zomer maakte ik met mijn gezin een reis door Zuid-Afrika en ben voor het eerst op safari gegaan. Wat een bijzondere ervaring om van zo dichtbij de meest mooie en eerlijk gezegd ook angstaanjagende dieren te mogen spotten. Het effect van de nabijheid van een brullende leeuw leverde mij pure stress op. Wat gebeurde er? In de vroege ochtend met onze ranger op zoek naar de “Big 5” stuitten wij op een leeuw die zijn territorium aan het bewaken was. Dat deed hij al brullend vol overgave terwijl hij stoïcijns op onze jeep toeliep. Mijn lijf reageerde in opperste paraatheid: al mijn zintuigen stonden op scherp (ik rook zelfs een sterke dierenlucht), mijn spieren spanden zich aan, mijn hart kopte in mijn keel en mijn ademhaling versnelde, terwijl ik heel rustig mijn jongste dochter vastpakte om haar te beschermen. Deze reactie heet stress. En gelukkig komen we niet iedere dag een brullende leeuw tegen.
Wat is stress?
Iedereen kent stress. Stress is een heel normaal verschijnsel. Het is een inspanning die nodig is om bedreigende situaties het hoofd te bieden (zoals een brullende leeuw), maar ook voor het gewone leven. Ons stresssysteem zorgt namelijk voor energie en is betrokken bij iedere vorm van inspanning van werken, sporten, voor kinderen zorgen, studeren, koken, voor het doen van leuke en minder leuke dingen. Zonder stress zouden we niet overleven. Je hebt dus altijd stress. Het geeft energie om te leven en extra kracht om bijzondere prestaties te leveren.
Wanneer wordt stress een probleem?
Er is dus niets mis met stress. Stress wordt pas een probleem als er onvoldoende hersteltijd is. Dat is nodig om alle energie die door stress wordt verbruikt weer aan te vullen. Als dat evenwicht er is blijf je optimaal functioneren en ben je vitaal. Herstellen doe je door ontspannen en een goede nachtrust. Dat klinkt heel vanzelfsprekend en gemakkelijk, maar dat is het voor veel mensen niet. Zonder herstel bouw je een energieschuld op en zal op enig moment het lichaam gaan protesteren. De een krijgt last van maag of darmen, de ander van hartkloppingen, pijn aan rug en schouders. Je concentratie gaat achteruit en je wordt gevoeliger. Slapen wordt vaak lastiger. Je raakt uit balans. Op termijn kan dit veel schade aanrichten in je lijf en brein en tot een burn-out leiden. De uitdaging is om het niet zover te laten komen.
Wat kan je doen?
Het gaat allemaal om de balans tussen energieverbruik en herstel. In de eerste plaats is bewustwording essentieel. Wat geeft je energie, wat kost je energie. En hoe herstel je daarvan. Hoe zorg jij voor voldoende ontspanning en slaap. In ons drukke bestaan komt het daar vaak niet of onvoldoende van. Dat vraagt prioriteiten stellen en het maken van keuzes. Daar moet je dus dingen voor gaan laten. Dat is zeker niet eenvoudig in deze tijd waarin we zo graag niks willen missen. Merk je dat je steeds meer last van stress hebt. Wil je de energiebalans in je leven verbeteren en heb je daar hulp bij nodig? Neem dan gerust contact op.